املاح شير :
آنچه پس از سوزانيدن آن باقي مي ماند ، خاكستر است كه حدود ۸/۲ – % ۵/۲ از وزن شير را تشكيل مي دهد . در اثر سوزانيدن بعضي از نمك هاي آلي علي الخصوص سيترات ها سوخته و از بين مي روند .
در بين نمك هاي آن، سيترات كلسيم بيشترين مقدار را دارد تا از ديگر املاح موجود در آن , پتاسيم دي هيدروژن ارتوفسفات ، سديم كلرايد و نمك هاي ديگر را نام برد .
تركيب خاكستر شير تازه معمولي شامل مقادير مساوي از ۲ P5O ، K5O و CaO است كه مقدار آنها بالغ بر ۰۲ % از خاكستر شير است .
نوع حاصل از گاو مبتلا به ورم ممكن است حاوي كلر به مقدار حدود ۳ برابر بيشتر از شير معمولي بوده و مقدار كلرين بيشتري در كلستروم و آغوز و شير اواخر دوره ي شيردهي وجود دارد .
به طور كلي هر قدر به انتهاي دوره ي شيردهي نزديك بشويم ، همچنين در مواردي كه امراض ي وجود داشته باشد ، مقدار كلريد سديم افزايش مي يابد .
املاح موجود در آن در يك حالت تعادل قرار دارند كه اصطلاحا” تعادل نمك يا balance Salt ناميده مي شود كه عبارت است از تعادل
ويتامين هاي شير :
منبع بسيار خوبي از ويتامين هاي A ، B1 و B2 مي باشد .
مقدار ويتامين C و D در آن نسبتا كم است . ويتامين هاي ديگر به مقدار خيلي كم در آن وجود دارند . حرارت باعث از بين رفتن ويتامين هاي B و C مي شود . پاستوريزاسيون فقط ۱۲ % ويتامين B و حدود نصف ويتامين C موجود در شير را از بين مي برد .
تركيبات رنگي شير :
داراي دو نوع ماده رنگي محلول در آب و محلول در چربي است .
محلول در آب شامل :
ريبوفالوين يا الكتوفالوين و ماده ي رنگي محلول در چربي كاروتن مي باشد كه مقدار آن در گونه هاي مختلف و متفاوت است .
بعضي نژادها مانند نژاد جرسي نوع پررنگي توليد مي كنند . بدين معني كه اين نژاد نمي تواند كاروتن را به ويتامين A تبديل كند .
در صورتي كه گاوميش از اين استعداد برخوردار است و مي تواند تمام بتاكاروتن موجود در آن را به ويتامين A تبديل كند . لذا گاوميش كره ي سفيد رنگي توليد مي كند ، در صورتي كه كره ي گاوي زرد است
براي مطالعه بيشتر:ساير مواد تشكيل دهمده شير
ساخت استخر و آشنایی با روش های اجرا و استاندارد های ابعاد استخر